Seweryna Szmaglewska-Wiśniewska urodziła się 11 lutego 1916 w Przygłowie jako córka Antoniego Szmaglewskiego, sekretarza gminy i Pelagii z Bystrońskich. Po ukończeniu żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego im. Królowej Jadwigi w Piotrkowie Trybunalskim wyjechała do Warszawy. W latach 1942–1945 była więziona w niemieckim, nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. 18 stycznia 1945 pod Wodzisławiem Śląskim podjęła udaną próbę ucieczki z marszu śmierci. Po II wojnie światowej zamieszkała w Łodzi, w 1946 poślubiła architekta Witolda Wiśniewskiego i przeprowadziła się do Warszawy.
Jeszcze w 1945 roku ukazała się jej książka „Dymy nad Birkenau”, w której opisała swoje przeżycia podczas pobytu w obozie koncentracyjnym. Jak napisał Arkadiusz Morawiec w „Pamiętniku Literackim” faktograficzna wartość "Dymów nad Birkenau" jest ogromna, autorka przedstawia codzienne życie oświęcimskie we wszystkich, najdrobniejszych przejawach. Jest to jednocześnie precyzyjnie przemyślana kompozycja literacka. Motywy autobiograficzne zostają subtelnie wplecione w sfabularyzowaną konstrukcję o cechach powieściowych. Zabiegi literackie mają przybliżyć czytelnikowi, który nie doświadczył "kamiennego świata", rzeczywistość niewyobrażalną, niemożliwą do zrozumienia.
Książka została przetłumaczona na język angielski, holenderski, czeski, rosyjski, chorwacki, a także mongolski. W lutym 1946 roku, Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze, dołączył „Dymy nad Birkenau” do materiału dowodowego w procesie przeciwko głównym zbrodniarzom III Rzeszy. W procesie tym zeznawała też sama Seweryna Szmaglewska.
Piotrkowianka jest też autorką powieści dla młodzieży „Czarne stopy”. Zmarła w 1992 roku w Warszawie.
W Piotrkowie przy ulicy Parkowej znajduje się odsłonięta w 2018 roku pamiątkowa tablica poświęcona pamięci Seweryny Szmaglewskiej-Wiśniewskiej.
Komentarze 11