Kraj, region. Powiaty do likwidacji?

Wtorek, 27 grudnia 201113
Powraca temat likwidacji powiatów. Niedawno tę kwestię poruszył Janusz Palikot dając do zrozumienia, że poprze rząd jeśli ten zdecyduje się na zlikwidowanie ponad 300 jednostek samorządu terytorialnego. Tymczasem takiej ewentualności nie wykluczył minister administracji i cyfryzacji Michał Boni w rozmowie z jedną ze stacji radiowych.
W województwie łódzkim jest 21 powiatów ziemskich i 3 grodzkie: Łódź, Piotrków i Skierniewice. Powiat piotrkowski ma ponad 90 tysięcy mieszkańców.
Kraj, region. Powiaty do likwidacji?

- Trzeba się poważnie zastanawiać - przekonywał Boni. - Nie należałoby jednak robić rewolucji ustrojowej - zaznaczył. - Odbyłem rozmowy ze wszystkimi organizacjami samorządowymi. Chciałbym, żeby komisja wspólna rządu i samorządu miała nową energię i uważamy, że potrzebny jest nam przegląd ustrojowy - mówił polityk w TOK FM.

 

W Polsce jest 314 powiatów (tzw. "ziemskich") oraz 65 miast na prawach powiatu – potocznie nazywanych "powiatami grodzkimi". Największym powiatem grodzkim pod względem liczby mieszkańców jest Warszawa (prawie milion 700-set tysięcy) a najmniejszym powiat sejneński (prawie 21 i pół tysiąca). W województwie łódzkim jest 21 powiatów ziemskich i 3 grodzkie: Łódź, Piotrków i Skierniewice. Powiat piotrkowski ma ponad 90 tysięcy mieszkańców.

 

Trochę historii

Po raz pierwszy powiaty w Polsce wprowadzono w II połowie XIV wieku , zastępując nimi likwidowane wówczas kasztelanie. Termin "powiat" wywodzi się od "dnia wietnego" czyli "wiecu", zgromadzenia sądowego o z góry wyznaczonym terminie. Oddzielny, dla każdej z ziem, zarząd majątkiem władcy spoczywał w rękach specjalnych rządców (łac. procuratores), zwanych od połowy XV wieku starostami. Starostowie posiadali rozległą władzę administracyjno-sądową; sądzili wszystkich, którzy dopuścili się przestępstw zagrażających spokojowi publicznemu. Powiaty funkcjonowały w okresie II Rzeczypospolitej a później w PRL do 1975, kiedy to zlikwidowano duże województwa podzielone na powiaty, wprowadzając w ich miejsce 49 mniejszych województw w tym piotrkowskie. Podział na powiaty przywróciła reforma administracyjna, która weszła w życie 1 stycznia 1999.

Jeden z głównych autorów reformy sprzed ponad 11 lat profesor Michał Kulesza podkreśla, że dopiero powstanie powiatów pozwoliło w pełni przezwyciężyć gierkowski podział Polski, który zahamował rozwój około 300 miast w naszym kraju na okres kilku dziesięcioleci. Dopiero utworzenie samorządów powiatowych, nadających administracyjne i finansowe ramy działania lokalnym wspólnotom opartym o ośrodek rozwoju, jakim jest stolica powiatu pozwoliło na uruchomienie nowych tendencji rozwojowych i przezwyciężenie trwającego przez wiele dziesięcioleci marazmu. Profesor Kulesza podkreśla też, że utworzenie samorządu powiatowego było pierwszym i koniecznym krokiem dla stworzenia samorządów

regionalnych w dzisiejszym rozumieniu, pozwoliło bowiem na przekazanie kompetencji

administracji rządowej realizowanej wcześniej przez wojewodów w małych województwach na poziom lokalny.

 

Ocena powiatów

- Jeszcze takiej konkretnej oceny przekazać nie możemy, chociażby dlatego, że Ci co reformę samorządową przygotowywali i wprowadzali czyli m.in. prof. Rogulski czy Kulesza twierdzą, że reforma samorządowa jeszcze nie jest zakończona. Wciąż odbywa się bowiem przekazywanie kompetencji i środków z centrali do samorządów. Niestety nie zawsze z tym wiąże się rozdysponowywanie odpowiednich środków i to dotyczy przede wszystkim powiatów. Ale myślę, że po 10 latach już nie możemy mówić, że powiaty są niepotrzebne. Dzisiaj ten organizm został dość dobrze zakorzeniony w samorządach – mówi Marek Mazur, przewodniczący Sejmiku Województwa Łódzkiego.

 

Stanisław Cubała, starosta piotrkowski podkreśla, że na początku łatwo nie było, szczególnie powiatom ziemskich. Dziś jednak uważa, że pozytywów działania powiatu jest więcej niż złych stron. - Postawiliśmy sobie na początku wiele takich zadań, które trzeba wykonać. Oświata, służba zdrowia, rozwój społeczeństwa Ziemi Piotrkowskiej i usługi dla mieszkańców powiatu. I myślę, że wiele z tych spraw udało się zrealizować. Łatwo nie było, nie było bowiem jasnych zasad współpracy z gminami, z województwem. Myślę, że powiaty powinny trochę funkcjonować od początku na innych zasadach.

 

Suchej nitki na powiatach nie zostawia natomiast b. przewodniczący Sejmiku Województwa Piotrkowskiego, b. przewodniczący Rady Powiatu Piotrkowskiego, wójt gminy Czarnocin Leon Fortak. Na proste pytanie o ocenę mówi krótko: Kiepsko oceniam. Po czym przedstawia argumenty. - Powiatom dano uprawnienia i kompetencje a nie dano środków finansowych. Dlatego powiat nie jest partnerem dla gmin, powiat niewiele może zrobić. Likwidacja 49 województw była totalnym błędem, można było je zostawić a pieniądze dać gminom. Byłyby one wtedy silniejsze i więcej mogłyby zrobić. Powiatowi brakuje na drogi, brakuje na szkoły ponadgimnazjalne, których kilka jest w naszym regionie.

Przypomnijmy, że we wrześniu 1997 w rozmowie z „Tygodniem Trybunalskim” postulował: Gminom dać trzeba większe uprawnienia, a drugim szczeblem władzy samorządowej uczynić województwo samorządowo – rządowe. Zwiększyć kompetencje województw, wojewodów oraz powiększyć kontrole nad nimi.

 

Z kolei wieloletni poseł Ziemi Piotrkowskiej Bogdan Bujak z SLD powiedział nam, że w 11 lat temu wylano dziecko z kąpielą. - Sam zamysł był dużo prostszy, myślę, że ciekawszy. Ale jak to w Polsce bywa: diabeł tkwi w szczegółach. I realizacja projektu nie została potwierdzona przez życie. Zakładaliśmy, że będzie mniej województw i mniej powiatów, ok. 130. Dzisiaj jest ich aż 377. To świadczy o tym jak radosna twórczość kwitła wśród polityków. Dziś istnieją nawet powiaty, które mają po trzy gminy a twórca takiego powiatu został nawet honorowym obywatelem jego stolicy. A to już jest parodia. Utworzenie tylu powiatów spowodowało, że rozczłonkowały się i zadania i możliwości budżetowe gmin. Te małe powiaty nie do końca dają sobie radę, zresztą zawsze małemu jest gorzej. Dziś, aby pozyskać środki unijne, większe szanse mają duże powiaty z dużymi projektami.

 

W październiku 2008 roku ówczesny minister spraw wewnętrznych i administracji Grzegorz Schetyna mówił: - Będzie mniej powiatów, ale bardziej stabilnych finansowo, bardziej podmiotowych, rozmawiamy na ten temat ze Związkiem Powiatów Polskich.

Jednak zdaniem b. posła Bogdana Bujaka to rozwiązanie nierealne, przynajmniej dzisiaj. - Zmniejszenie liczby powiatów będzie bardzo trudne. Posłowie nie będą przecież głosować przecież za likwidacją swojego powiatu.

 

Powiaty grodzkie

W województwie łódzkim mamy trzy przypadki: Sieradz, Skierniewice i Piotrków. Tylko Sieradz stworzył jeden powiat. Pozostałe dwa miasta do końca nie są przekonane czy wariant sieradzki zdał egzamin skoro nadal funkcjonują tam powiaty grodzkie. Wciąż dyskusje trwają i być może kiedyś te powiaty się połączą – mówi Marek Mazur, przewodniczący Sejmiku Województwa Łódzkiego.

 

Z Sieradza tymczasem dobiega głos, który daje wyraźny sygnał Piotrkowowi:

 - Sieradz jako powiat grodzki by zyskał, ale ówczesny prezydent i zarząd miasta (w 1998 roku – przyp. aut.) zdecydowali żeby być powiatem ziemskim. Czyli rejon skorzystał, miasto raczej nie. Mamy np. mniej pieniędzy na drogi niż powiat grodzki – wyjaśnia Jan Paś, sekretarz starostwa powiatowego w Sieradzu.

 

Wspólny powiat sieradzki ma dziś 125 tysięcy mieszkańców. I żadnych możliwości zmian, te możliwe są tylko w drugą stronę, na co liczą w starostwie piotrkowskim. - Myślę, że na początku o połączenie byłoby o wiele łatwiej. Dzisiaj jest nieco trudniejsza sytuacja, ale gdyby tak pogadać to sprawa jest otwarta – mówi z nadzieją w głosie starosta Cubała. - Jeden powiat piotrkowski byłby dobrym partnerem dla Łodzi. Liczyłby bowiem ok. 170 tysięcy mieszkańców czyli prawie 10% ludności województwa. Łódź potrzebuje silnego partnera – wspiera go Bogdan Bujak.

 

Tyle, że nic nie da wsparcie nawet najważniejszych polityków jeśli na połączenie powiatów zgody nie wyrażą władze Piotrkowa. Tu sygnał jest czytelny. - Teoretycznie jest to możliwe, natomiast z punktu widzenia interesów miasta nie jest to korzystne. Jestem przekonany, że niezależnie od opcji politycznej w Radzie Miasta nikt nie będzie optował za takim rozwiązaniem – nie pozostawia złudzeń prezydent Krzysztof Chojniak.

 

Epilog

Mimo wszystko powiaty wpisały się w polski krajobraz i raczej nie ma co liczyć, że pojawi się drugi Edward Gierek i je zlikwiduje, tym bardziej, że nie ma już poprzedniego systemu i co ważniejsze, woli politycznej na takie zmiany w żadnym liczącym się ugrupowaniu poza Ruchem Palikota.

Powiaty są już mimo wszystko mocnym elementem każdej „małej Ojczyzny”, a ci, którzy kierują starostwami odgrywają często ważną rolę (czasem najważniejszą) na swoim terenie. Parafrazując polskie powiedzenie z okresu I Rzeczypospolitej można by dziś powiedzieć, że Starosta na zagrodzie równy Wojewodzie.

 

AW

POLECAMY


Zainteresował temat?

0

0


Komentarze (13)

Zaloguj się: FacebookGoogleKonto ePiotrkow.pl
loading
Portal epiotrkow.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zamieszczanych przez użytkowników. Osoby komentujące czynią to na swoją odpowiedzialność karną lub cywilną.

lukch ~lukch (Gość)28.12.2011 00:36

Może nie zlikwidować a radykalnie zmniejszyć ich liczbę? Dlaczego w województwie łódzkim mają być 24 a nie np. 5-7? A już powiaty grodzkie to zupełne nieporozumienie mające na celu wyróżniać co niektórych tracących najwyraźniej na reformie administracji. Podzielić Polskę na ok. 80 powiatów i będzie oszczędność. Motywowanie, że powiaty "ożywiły" miasta to bajdurzenie. Duża liczba etatów urzędniczych tylko pozornie ożywia miasto.

Komentarz był edytowany przez autora: 28.12.2011 00:37

00


bisqp ~bisqp (Gość)27.12.2011 23:57

Uważam, że ostatnia reforma administracyjna była niepotrzebna. Można było zmienić kompetencje i zasady działania gmin w poprzednim systemie. A zrobiono bałagan i przybyła tylko rzesza kolejnych urzędów i urzędników. Zresztą jak by tego kraju nie podzielić, to i tak się nie polepszy, jeśli przy władzy będą debile. Nie podział administracyjny stanowi problem, lecz ludzie i chore polskie przepisy.

00


ixi ~ixi (Gość)27.12.2011 21:34

Tak w zasadzie to oprócz grzania wygodnych stołków przez pseudo notabli to o co chodzi w tych powiatach? Bo nie za bardzo widzę inną logikę ich istnienia.

00


darmozjad ~darmozjad (Gość)27.12.2011 19:56

Samorządowe Kolegia Odwoławcze ni to sąd ni to urząd. Słowem darmozjady

00


Piotrkowianin Piotrkowianinranga27.12.2011 19:34

"donalt" napisał(a):
Przecież w powiatach pracują ludzie, którzy są polencjalnymi wyborcami "naszych" posłów, senatorów, ministrów!!! Proszę sprawdzić kompetencje tych pracowników!!! Ci ludzie nie mają zielonego pojęcia o swojej pracy!

Racja. Nawet flagi nie potrafią prawidłowo powiesić: http://www.epiotrkow.pl/news/Flaga-Monako-przed-budynkiem-starostwa,6701

00


gośc ~gośc (Gość)27.12.2011 18:06

Powiaty-porażka reformy administracyjnej.

00


maddox ~maddox (Gość)27.12.2011 17:26

http://img.naszemiasto.pl/grafika2/nowy/84/69/4ef93d0cb952e_o.jpg

00


Pytek ~Pytek (Gość)27.12.2011 16:06

Co konkretnie zrobiło starostwo, żeby poprawić działanie służby zdrowia, co w oświacie i co wogóle - konkretnie ?

00


donalt ~donalt (Gość)27.12.2011 15:01

Ludzie!!! Przecież w powiatach pracują ludzie, którzy są polencjalnymi wyborcami "naszych" posłów, senatorów, ministrów!!! Proszę sprawdzić kompetencje tych pracowników!!! Ci ludzie nie mają zielonego pojęcia o swojej pracy! Zostali zatrudnieni jedynie po stronie znajomości partyjnej... Jak już ktoś tu wcześniej napisał żaden poseł nie będzie głosował za likwidacją swojego powiatu, a Palikot dokładnie o tym wie!!!

00


pacjent - kierowca ~pacjent - kierowca (Gość)27.12.2011 14:11

Teoretycznie jest to możliwe, natomiast z punktu widzenia interesów miasta nie jest to korzystne. Jestem przekonany, że niezależnie od opcji politycznej w Radzie Miasta nikt nie będzie optował za takim rozwiązaniem – nie pozostawia złudzeń prezydent Krzysztof Chojniak.
Nie ma się co dziwić, przecież które miasto weźmie sobie na głowę finansowanie zadłużonych szpitali i remnonty dróg.

00


reklama

Materiał KWW Z SERCEM DLA PIOTRKOWA

reklama

Społeczność

Doceniamy za wyłączenie AdBlocka na naszym portalu. Postaramy się, aby reklamy nie zakłócały przeglądania strony. Jeśli jakaś reklama lub umiejscowienie jej spowoduje dyskomfort prosimy, poinformuj nas o tym!

Życzymy miłego przeglądania naszej strony!

zamknij komunikat